Niebo w drugiej połowie lipca

Za sprawą czerwcowego przesilenia lipcowe dni stają się coraz krótsze a noce dłuższe. Ciemne noce drugiej połowy lipca poprawią warunki do obserwacji nieba. Skutkuje to tym, że Księżyc przez ponad tydzień po nowiu będzie widoczny dość słabo.



Meteory:
Nie wątpliwie dużą atrakcją miesiąca będzie zwiększająca się aktywność roju Perseidów. Choć swoje maksimum osiągnie dopiero w sierpniu już pod koniec lipca ten rój potrafi popisać się aktywnością rzędu kilkunastu zjawisk na godzinę. Lipiec to także miesiąc aktywności innych rojów między innymi Alfa Cyganidów, Pegazydów, czy też Delphinidów. Trzeba dodać, że są to słabe i mało poznane roje. Połączenie aktywności tak wielu rojów sprawia, że lipiec staje się doskonałym miesiącem dla obserwatorów "spadających gwiazd". Najlepsze obserwacje zaczynają się w drugiej połowie nocy, kiedy to możemy podziwiać do 20 zjawisk na godzinę. Największe szanse na ich dostrzeżenie będą mieli obserwatorzy oddaleni od świateł miejskich.

Księżyc:
Nów: 11 lipca o godzinie 21:40
Pierwsza kwadra: 18 lipca o godzinie: 11:11
Pełnia: 26 lipca o godzinie 21:40

Planety:
W drugiej połowie lipca znacznie poprawi się widoczność Jowisza, Urana i Neptuna. Na rzecz Wenus, Saturna i Marsa.
Jowisz świeci teraz z jasnością -2,7m w gwiazdozbiorze Ryb
Neptuna odnajdziemy w gwiazdozbiorze Wodnika a Urana tak jak i Jowisza w konstelacji Ryb. Trzeba dodać, że Neptun i Uran świecą w drugiej połowie nocy w odległości 33° od siebie.
Znacznie pogarszają się warunki do obserwacji Saturna, którego odnaleźć możemy w gwiazdozbiorze Panny. Jego jasność wynosi +1,1m.
Do niedzieli możemy zaobserwować następujące zjawiska w układzie księżyców galileuszowych:

• 15 lipca, godz. 1:37 koniec zakrycia Europy przez Jowisza,
• 15/16 lipca od wschodu Jowisza Ganimedes na tarczy planety,
• 16 lipca, godz. 2:06 zejście Ganimedesa z tarczy,
• 17 lipca, godz. 1:54 wejście Io w cień planety (poczatek zaćmienia),
• 17/18 lipca od wschodu Jowisza cień Io na tarczy planety,
• 18 lipca, godz. 0:20 wejście Io na tarczę planety,
• 18 lipca, godz. 1:17 zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 18 lipca, godz. 2:34 zejście Io z tarczy Jowisza.

Marsa odnajdziemy w sąsiedztwie Wenus. W ostatnich dniach miesiąca znajdzie się on zaledwie na wysokości 8° nad horyzontem i będzie znikał w zorzy wieczornej.
Wenus odnajdziemy na zachodnim niebie. Widać ją tuż po zachodzie słońca. W związku ze zbliżaniem się do Ziemi średnica tarczy planety będzie ciągle rosnąć i może osiągnąć wartość 20''.

10p/ Tempel2:
W drugiej połowie lipca możemy podziwiać kometę krótkookresową 10p/ Tempel2. Jej trasa na niebie przebiega na granicy konstelacji Wieloryba i Ryb, niedaleko jasnego Jowisza. Najkorzystniejsze warunki do obserwacji komety przypadają na drugą połowę nocy kiedy to na kilka godzin przed wschodem słońca będzie widoczna na wysokości 20°.

Mapa z trasą przelotu 10p/ Tempel2 (kliknij aby powiększyć):

Tegoroczne lato obfite w meteory.

Kappa Cygnidy:
Data: 18- 22 sierpień
Maksimum: 20 sierpień
Radiant: Łabędź/
Uwagi: Szybkie, eksplodujące
Opis: Jest to mało aktywny rój, a jego obfitość wynosi 3 meteory na godzinę ( jest to wartość średnia). Źródłem tego roju może być planetoida 2008 ED69. Prędkość meteorów z roju wynosi 25 km/s. Kappa-Cygnidy aktywne są w sierpniu. Skutkiem czego duża liczba meteorów z tego małego roju, ginie w tle królujących w tym czasie Perseidów. Należy więc pamiętać o dokładnym szkicowaniu meteorów.




Perseidy:
Data: 25 lipiec - 18 sierpień
Maksimum: 12 sierpień
Radiant: Perseusz
Uwagi: Bardzo szybkie, rozpadające się
Opis: Jest to jeden z najbardziej spektakularnych rojów w roku. Obfitość roju jest bardzo duża i może osiągnąć wartość 100 zjawisk na godzinę. Perseidy to bardzo regularny rój związany z kometą Swift -Tuttle. Co roku przecina orbitę Ziemi pomiędzy 25 lipca a 18 sierpnia. Szybkośc meteorów wacha się w granicy 59 km/s. Rój dostarcza nam też wielu bolidów. Jego aktywność jest już widoczna. Im później wybierzemy się na obserwacje tym lepiej, z czasem warunki do obserwacji będą się poprawiać. Nad ranem radiant roju będzie się wznosił już ponad 60 stopni nad horyzontem i wtedy szanse zaobserwowania meteorów będą największe. W tegorocznych obserwacjach nie przeszkodzi nam księżyc który w czasie maksimum będzie znajdował się w nowiu. Zachęcam do obserwacji tego właśnie roju, może nam on dostarczyć wielu niezapomnianych wrażeń i satysfakcji z obserwacji.




Południowe Jota Akwarydy
Data: 15 lipiec - 25 sierpień
Maksimum: 6 sierpień
Radiant: Wodnik
Opis: Radiant roju znajduje się w pobliżu gwiazdy Jota Aquarii a jego średnia aktywność jest określana jako 2 meteory na godzinę.
Średnia prędkość meteorów w atmosferze wynosi 34 km/s. Rój Południowych Jota Akwaryd wchodzi w skład tzw. kompleksu Akwarydów – Kaprikornidów. Tworzy go kilka rojów z radiantami umiejscowionymi w gwiazdozbiorach Wodnika i Koziorożca.


Południowe Delta Akwarydy:
Data: 15 lipiec- 15 sierpień
Maksimum: 28 lipca
Radiant: Wodnik
Uwagi: Powolne, długie ślady
Opis: Radiant roju znajduje się w pobliżu gwiazdy Delta Aquarii. Aktywnośc roju jest dość wysoka i wynosi około 20 obiektów na godzinę. Prędkość meteorów w atmosferze wynosi 41 km/s. Data pierwszej obserwacji roju została zanotowana przed 1939 rokiem z aktywnością około 4 meteorów na godzinę. Rój ten krąży wokół Słońca po bardzo mocno eliptycznej orbicie , zbliżając się do niego sześciokrotnie bliżej niż Merkury i co z tym się wiąże rozgrzewając się do temperatury ponad 1000 K.

XIV OZMA - Urzędów 2010

Tradycyjnie już w tym roku w dniach 12-15 sierpnia w Urzędówie k. Kraśnika odbędzie się XIV zlot miłośników astronomii OZMA. W czasie zlotu obecny będzie między innymi obóz Pracowni Komet i Meteorów. Organizatorzy gwarantują nam miejsce pod namiot bądź przyczepę kempingową oraz dwa posiłki w porze obiadowej. Oczywiście możemy znaleźć też zakwaterowanie na własną rękę w miejscowych hotelach lub u osób prywatnych.
Organizator umożliwia nam zaprezentowanie własnych dokonań w dziedzinach takich jak astrofotografia oraz projekty ( modernizacja lub budowa sprzętu astronomicznego, dzienniki obserwacyjne, analizy itp.). Dla najlepszych zostaną przyznane prestiżowe nagrody Grand Oz.
Osoby chcące brać udział w walce o Grand Oza, powinny to zgłosić organizatorom podczas zapisów w biurze zlotu.
Uczestnicy będą mogli też odwiedzić stoisko Wydawnictwa PWN VEGA z literaturą astronomiczną i różnymi gadżetami oraz firmy astrozakupy.
Szczegółowy program zlotu poniżej:

Program OZMA 2010

czwartek, 12 sierpnia
od godz. 12.00 zapisy w biurze Zlotu - Zespół Szkół im Orląt Lwowskich
18.00 - oficjalne otwarcie
18.30 "Projekt Perseidy 2010" - wprowadzenie
Po zmierzchu - obserwacje meteorów - plac przy Zespołach Szkół /teleskop - Astrozakupy/, GOK /teleskop/, Mikuszewskie 18 . Obserwacje prowadzone będą pod kierunkiem członków PKiM oraz uczestników obozu astronomicznego - "Projekt Perseidy 2010"

piątek, 13 sierpnia

11.00 - Wstęp do obserwacji wizualnych
11.30 - Analiza danych wizualnych
12.00 - Historia i obserwacje roju perseidów
12.30 - Meteoroidy, meteory, meteoryty
13.30 - Techniki obserwacji meteorów

14.30 - 15.30 - Obiad - Kawiarnia "Starościanka"

15.45 - wspólne zdjęcie - Urzędów - Rynek - Pomnik 600-lecia

16.00 - Działalność i historia PKiM

16.30 - Polish Fireball Network

17.00 - Bolidy i spadki meteorytów

17.30 - Kamil Złoczewski - "Niezwykli sąsiedzi Drogi Mlecznej"

18.15 - Radek Poleski - "Jak wyglądają gwiazdy zmienne?"

Po zmierzchu - obserwacje meteorów - plac przy Zespołach Szkół /teleskop - Astrozakupy/, GOK /teleskop/, Mikuszewskie 18 . Obserwacje prowadzone będą pod kierunkiem członków PKiM oraz uczestników obozu astronomicznego - "Projekt Perseidy 2010"

sobota, 14 sierpnia

10.00 - Otwarcie i zwiedzanie wystawy "Dogonić Kosmos"

10.30 - "Najważniejsze wydarzenia w astronautyce 2009/10" - Marcin Mazur

11.00 - Stanisław Kukiełka - doświadczenia fizyczne

11.30 - "Współczesne zastosowania rakiet sondujących" - Robert Magiera (PTR)

12.30 - "Europejskie studenckie kosmiczne projekty" oraz "Transfer technologii kosmicznych do życia przeciętnego Kowalskiego" - Jarosław Jaworski (SKA)

13.30 - prof. Longin Gładyszewski - prezentacja radioteleskopu

14.30 - 15.30 - Obiad - Kawiarnia "Starościanka"

15.00- "Polska Magma zdobywa Marsa" - prelekcja na temat marsjańskiego łazika zbudowanego przez polskich studentów na konkurs URC, pokaz możliwości łazika w terenie!!!.

16.00 - "O pierwszym polskim kosmicznym locie kosmicznym słów kilka - historia rakiet sondujących Meteor" Zbigniew Kapelan (PTR)
- możliwość rozmowy z członkami Polskiego Towarzystwa Rakietowego
- pokaz statycznego odpalenia silnika rakietowego średniej mocy na paliwo stałe

ok. 18.00 W ramach XIV OZMA konkurs wiedzy astronomicznej (cenne nagrody !)

20.00 - wręczenie nagród i rozdanie Grand Ozów
21.00 - oficjalne zakończenie zlotu oraz tradycyjne uroczyste ognisko
21.30 - "Muzyka pod gwiazdami" (space electronic) Po zmierzchu - obserwacje meteorów - plac przy Zespołach Szkół /teleskop - Astrozakupy/, GOK /teleskop/, Mikuszewskie 18 . Obserwacje prowadzone będą pod kierunkiem członków PKiM oraz uczestników obozu astronomicznego - "Projekt Perseidy 2010"

niedziela, 15 sierpnia
rano- prawdziwe i nieoficjalne zakończenie zlotu

Więcej informacji o OZMA znajdziecie na stronie: ozma.pl

Wakacyjna kometa

10P/Tempel 2 to kometa którą możemy podziwiać w ciepłe wakacyjne noce. Jest to stosunkowo mało aktywna kometa o krótkim czasie obiegu, zaliczana do rodziny Jowisza. Jej jądro ma wielkość ok. 10,6 km. Niestety jej jasność nie powinna spaść poniżej 8 magnitudo więc na czas obserwacji warto zaopatrzyć się w lornetkę ponieważ komety nie dostrzeżemy gołym okiem. Zachęcam też do obserwacji przez teleskop.
W trakcie wakacji kometa będzie przesuwać się na tle gwiazdozbioru Wodnika. Widać ją najlepiej w drugiej połowie nocy. W połowie lipca kometa będzie świecić tylko kilka stopni od jasnego Jowisza, więc dość łatwo będzie można ją odnaleźć.